Cây mai vàng được trồng ta nước ta từ năm nào, thuộc thế kỷ nào?

Chúng tôi rất nhớ tiếc là ko có trong tay tài liệu đáng tin cậy nào để giải đáp thỏa đáng được thắc mắc này. Chỉ biết một điều là cây mai vàng được trồng tại nước ta lâu đời rồi, và hàng nghìn đời nay tiên sư cha ta đã xem màu vàng tươi tắn của hoa mai tượng trưng cho sự thịnh vượng, hạnh phúc và may mắn nên mới sử dụng hoa mai vào việc chưng cúng trên bàn độc tiên sư cha trong dịp tết Nguyên đán, bỗng nhiên với màu hoa mai nở. Cái tục lệ này vẫn còn truyền lại cho đến tận ngày nay.

Hoa mai vàng trong hình ảnh diễn đạt Tết cổ truyền (Nguồn: Internet)

Chỉ những chi tiết đó thôi cũng đủ cho ta thấy cây mai vàng được ông bà ta trồng từ lâu đời.

Do mai vàng là loài hoa quí, không những quí bởi sắc vàng của hoa rỡ ràng, tươi tỉnh, mà trong Kinh Thi, bộ sách quí của Trung Hoa do đức Khổng Tử san định cũng khen là giống cây có tiết toá trong sạch, hiên ngang tắm gió gội sương giữa trời băng giá, sánh ngang với tùng, bách. Triết lý của đạo nho xem mai mang khí phách bất khuất của người anh hùng. Còn trong Lão giáo thì tôn mai lên hàng vũ trụ luận, cho là do khí âm dương kết hợp mà thành…

>>Hướng dẫn phương pháp kích thích ra rễ cho cây mai vàng tỷ lệ thành công 100%

Cũng như chúng ta ngày nay, người xưa cũng rất say mê trồng mai. Nhưng có phổ thông người muốn biết kỹ thuật trồng mai của người xưa có khác xa với cách trồng của người thời nay không? Ấy là câu hỏi lý thú, chúng ta cùng Tìm hiểu xem sao...

tới ngày cận tết, người ta lại ra vườn chọn những cành mai sai hoa lớn nụ, cắt về cắm vào lộc bình rồi đặt lên bàn thờ chưng cúng. Còn cây mai nào đẹp đẽ được bứng gốc cho vào chậu đặt cạnh bàn vẳng thiên hoặc đem vào phòng khách bác bỏ tết. Sau tết, họ lại đem những cây mai này về nơi cũ trồng lại...

Thế nhưng, kế bên đa số người nghèo lại có thiểu số những người dư ăn thừa để, những vị hưu quan, và cả những lão nông ko còn sức khỏe để đảm nhận công tác đồng áng vất vả, thì họ lại có phổ biến thì giờ rỗi rãi sắm tới thú điền viên là chơi kiểng cổ, để di dưỡng ý thức.

Chơi kiểng cổ là thú vui tao nhã, lành mạnh hợp với thị hiếu người già. Giả dụ trước sân nhà có bày ra năm ba cây kiểng cổ, lại do tay mình uốn sửa nên dáng nên hình thì còn gì thích thú hơn.

Do cây mai có thân gỗ, cành nhánh mềm mại dễ uốn, lại sống lâu năm không thua gì tùng, bách, kim quýt, sơn liễu, cần thăng... Nên dưới tài nghệ uốn sửa điêu luyện của người xưa dễ trở nên cây kiểng cổ trị giá.

Ngày xưa, đúng ra là từ sáu bảy thập niên trở về trước, tiên sư ta chưa hề biết tới nghệ thuật cắt tỉa, tháp ghép mà chỉ biết việc uốn sửa cây kiểng theo các thế đã định với mục đích là ngầm ký thác tâm sự hoài vọng sâu xa của mình vào đó.

Việc sửa cành uốn thế cho cách quấn rễ mai con cây mai tốn không ít công phu khó nhọc, chẳng thể làm nóng vội trong một sáng một chiều mà thành, mà đòi hỏi người trồng phải có đức nhẫn nại, nay uốn cành này, mai lại sửa cành khác... Có lúc cây mai đã già mà tác phẩm vẫn chưa hoàn thành!

Thế cây ra sao thì khuôn mẫu đã có sẵn, nhưng giá trị của việc uốn sửa cao thấp, đẹp xấu ra sao là tùy thuộc vào khả năng thông minh của mỗi người.

Các thế căn bản của cây kiểng

Được biết, có năm thế cơ bản của cây kiểng xưa mà nghệ nhân cây kiểng thường theo đấy mà uốn sửa:

- Thế trực: Cây mọc thẳng đứng biểu tượng hình ảnh một người anh hùng, đầu đội trời chân đạp đất, ý chí quật cường, không còn tự tin, tự lập, ko chịu khom lưng luồn cúi nhờ vả một người nào.

- Thế cận trực: Cây kiểng có thân thẳng, dáng khá nghiêng về một phía, nhưng phần ngọn của nó vẫn hướng thẳng lên trời. Hình ảnh này biểu tượng cho người có ý chí kiên cường, dù gặp nghịch cảnh vẫn ko chịu tạ thế phục.

- Thế hoành: Cây mai kiểng có thân thẳng, dáng bị nghiêng hơn thế cận trực một tí, nhưng phần ngọn của nó thì uốn ngả về phía gốc (hồi đầu). Hình ảnh này biểu tượng người có đa dạng nghị lực và can đảm, dù cuộc sống bị phổ quát phong ba bão táp vùi dập, nhưng vẫn phấn đấu vươn lên mà sống.

- Thế ngọa: Ngọa có tức là nằm. Thế cây mai kiểng uốn nằm ngang trên mặt chậu như bị gió lớn bão to xô ngã, nhưng phần đầu ngọn vẫn uốn theo thế hồi đầu (quay về phía gốc). Đây là hình ảnh của người anh hùng mạt vận. Người có thực tài mà tiếc nuối là ko gặp vận may, cất đầu lên ko nổi nhưng vẫn không chịu đầu hàng số phận, vẫn có ý chí quật khởi.

- Thế huyền nhai: Đây là thế thác đổ. Thân cây mai được uốn cong và ngã xuống theo chiều ngọn thác từ trên cao đổ xuống vực sâu. Phần ngọn cây uốn ngược lên cao. Hình ảnh này nói lên số phận của một người có tài, có chí nhưng cuộc sống lại toàn gặp những chuyện ko may, nhưng vẫn nỗ lực phấn đấu…

>>Mai vàng ghép mai ghép gốc nhớt là gì? Công nghệ ghép mai vàng gốc nhớt cơ bản

Dựa vào năm thế cơ bản miêu tả trên, các nghệ nhân hoa kiểng xưa với lòng say mê cao độ đã có sáng ý cho ra phổ biến thế phụ cũng gây được ấn tượng mạnh cho người thưởng lãm, như:

- Thế Trực quân tử: Dáng cây giống thế Trực: Thân mọc thẳng, các cành uốn vị trí nằm ngang. Cành dưới dài hơn cành trên để tạo tán hình chóp. Cây kiểng mang ý nghĩa người có phẩm hạnh tốt, có ý chí quật cường, biết sống vì mọi người.